Terapia pedagogiczna.
Wstęp
W systemie zajęć dydaktyczno - wychowawczych prowadzone są zajęcia terapii pedagogicznej. Nie wszystkie dzieci rozwijają się harmonijnie. Niektóre, z różnych względów przejawiają trudności w osiąganiu celów edukacyjnych i wykazują słabsze wyniki w edukacji przedszkolnej. Należy stymulować rozwój dziecka i ożywiać jego potencjalne możliwości. Dysharmonie i zaburzenia mają wyraźne tendencje do pogłębiania się w wypadkach, gdy nie podejmuje się działań wyrównawczych w określonym zakresie. Dlatego ważne jest zapewnienie dzieciom odpowiedniej pomocy, zmierzającej do wyrównania i korygowania zaburzeń, gdyż brak tych oddziaływań może stać się czynnikiem hamującym normalną aktywność dziecka lub prowadzić do nieprawidłowych i niepożądanych zachowań. Indywidualne i podmiotowe traktowanie wychowanków daje wiele możliwości harmonijnego rozwoju dzieci.
Celem programu jest wyrównywanie szans dziecka i tym samym zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. Umiejętności czytania i pisania uwarunkowane są prawidłowym rozwojem wszystkich funkcji percepcyjno– motorycznych (wzrokowych, słuchowych, ruchowych) oraz ich współdziałania czyli integracji percepcyjno– motorycznej. Często zdarza się jednak, że rozwój dziecka przebiega w sposób nieharmonijny tzn. „że pewne funkcje rozwijają się z opóźnieniem, a pozostałe — w przeciętnym tempie lub znacznie szybciej niż powinny.” W takim przypadku pojawia się problem braku gotowości dziecka do nauki czytania i pisania. Celem programu jest udzielenie pomocy w formie zajęć korekcyjno - wyrównawczych, aby zapobiegać niepowodzeniom szkolnym. Aby wyjść naprzeciw potrzebom wspierania indywidualnego rozwoju dziecka zgodnie z jego możliwościami, opracowano program terapii pedagogicznej. Jest on przeznaczony dla dzieci z trudnościami w zakresie sprawności koordynacji ruchowej, grafomotorycznej, percepcji wzrokowej i słuchowej, zaburzeniami koncentracji uwagi, pamięci, które utrudniają im nabywanie umiejętności i wiedzy.
CELE PROGRAMU:
CELE OGÓLNE:
1. Stymulowanie rozwoju dziecka.
2. Rozwijanie zaburzonych funkcji systemu percepcyjno– motorycznego: percepcji
wzrokowej, percepcji słuchowej, motoryki dużej i małej.
3. Kształtowanie integracji percepcyjno– motorycznej.
4. Wyrównywanie szans edukacyjnych.CELE SZCZEGÓŁOWE
Przygotowanie uczniów do czytania i pisania poprzez kształtowanie i rozwijanie:
1. Analizy i syntezy wzrokowej.
2. Analizy i syntezy słuchowej.
3. Spostrzegawczości.
4. Orientacji przestrzennej i kierunkowej.
5. Bezpośredniej pamięci wzrokowej i słuchowej.
6. Koordynacji wzrokowo– słuchowo– ruchowej.
7. Koncentracji uwagi.
8. Sprawności grafomotorycznej.
Wymienione cele mogą być osiągnięte przez wczesne wykrycie zahamowań i dysfunkcji rozwojowych i prowadzenie oddziaływań terapeutycznych dostosowanych do wieku dziecka jak i rodzaju stopnia zaburzenia.METODY, FORMY I ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU
1. Metody pracy:
Podczas realizacji programu wykorzystuje się następujące metody pracy z dzieckiem:
- Elementy Metody Dobrego Startu wg M. Bogdanowicz
- Stymulowanie rozwoju dzieci zakresie usprawniania rozwoju intelektualnego i emocjonalnego wg E. Gruszczyk- Kolczyńskiej
- Elementy Integracji Sensorycznej
- Kinezjologii Edukacyjnej Paula Denissona
- Pedagogika zabawyMetody: słowne, praktyczne, oglądowe, problemowe
2. Formy pracy:
Wszelkie metody będą wspierane przez odpowiednio dobrane formy pracy inicjujące aktywność dziecka w zależności od jego indywidualnych możliwości. Uwzględnia się zasady pracy korekcyjno –kompensacyjnej z dzieckiem tj: - zasadę indywidualizacji. - zasadę stopniowania trudności, - zasadę celowości. - zasadę wszechstronności. - zasadę życzliwości. Dla potrzeb programu stosuje się formy pracy, które sprzyjać będą zdobywaniu przez dziecko nowych umiejętności i wiadomości: - praca - praca indywidualna, - ćwiczenia praktyczne.Daje to możliwość takiego korzystania z treści edukacyjnych, by można je było modyfikować i elastycznie dostosować do aktualnych potrzeb dzieci i realizowanej tematyki kompleksowej.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA Celem programu jest przede wszystkim przygotowanie dzieci do czytania i pisania. Działania terapii pedagogicznej są długofalowe.
TREŚCI PROGRAMU
I. Usprawnianie percepcji słuchowej:Kształtowanie wrażliwości słuchowej: rozpoznawanie różnych dźwięków z otoczenia, kojarzenie wzrokowo– słuchowe struktur czasowych z przestrzennymi np. dziecko stara się skojarzyć układy klocków z usłyszanym rytmem.
Ćwiczenie analizy i syntezy słuchowej: synteza i analiza wyrazów: wyrazowa, sylabowa, głoskowa, dopowiadanie zaczętych wyrazów i zdań Utrwalanie pamięciowych mechanizmów mowy: nauka wierszy, rymowanek, powtarzanie cyfr. Doskonalenie wypowiedzi dziecka wzbogacanie czynnego słownika dziecka opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych.
II. Usprawnianie percepcji wzrokowej:Kształtowanie ogólnej spostrzegawczości wzrokowej: segregowanie, porównywanie, wyróżnianie elementów wyszukiwanie różnic oraz podobieństw między ilustracjami różniącymi się szczegółami. Dopasowywanie cieni do obrazków. Ćwiczenia bezpośredniej pamięci wzrokowej: odtwarzanie układów obrazków, elementów, liter, rozpoznanie i wyliczenie z pamięci zaobserwowanych elementów obrazka, układu figur, układu liter.
Ćwiczenia orientacji przestrzennej: wyrobienie i utrwalenie orientacji w schemacie własnego ciała oraz osoby stojącej naprzeciw określanie położenia przedmiotów w przestrzeni (na, pod, za, przed, z lewej, z prawej itp.)III. Usprawnianie funkcji motorycznych (praksji): Wykorzystanie elementów Integracji Sensorycznej i Kinezjologii Edukacyjnej P. Denissona. Rozwijanie sprawności ruchowej, koordynacji ciała w przestrzeni podczas ruchu, utrzymywania równowagi, rozwijanie czucia głębokiego ciała (propriocepcji), w ruchu. Rytmizacja układów ruchowych (ruchy naprzemienne, przekraczanie linii środkowej ciała), rozwijanie dokładności i precyzji ruchów, wzmacnianie mięśni brzucha, grzbietu, obręczy barkowej. Normowanie napięcia mięśniowego całego ciała, ,niwelowanie napięcia ramienia, przedramienia, dłoni podczas rysowania, ćwiczenia rozwijające umiejętność poruszania częściami ciała bez współruchów, Ćwiczenia manualne: nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek wydzieranki i wycinanki z papieru składanie techniką origami modelowanie w plastelinie i masie solnej Ćwiczenia usprawniające mięśnie dłoni i drobne mięśnie palców: zamalowywanie małych powierzchni kopiowanie rysunków pogrubianie konturów, wodzenie po wzorze prowadzenie linii między dwiema liniami szerzej rozstawionymi Ćwiczenia płynnych, rytmicznych, ciągłych ruchów pisarskich: obrysowywanie szablonów rysowanie szlaczków łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą pisanie po śladzie i bez śladu szlaczków literopodobnych Realizacja działań uzależniona będzie od indywidualnych potrzeb uczestników zajęć.
Opracowała Barbara Barnat